Đi tìm nguồn gốc của lễ Vu Lan báo hiếu

Xuất phát từ sự tích Đại Đức Mục Kiều Liên với lòng hiếu thảo cứu mẹ mình ra khỏi kiếp ngạ quỷ. Mẹ của Mục Kiền Liên là bà Thanh Đề theo đạo Bà La Môn, bà là người sống rất xa hoa, tham lam, độc ác, không tin Tam Bảo. Mỗi ngày bà thường nấu rất nhiều thức ăn, và làm vương vãi khắp nơi trên mặt đất.

Còn cậu bé Mục Kiền Liên, con trai của bà thì tính tình lại trái ngược hoàn toàn với mẹ của mình. Cậu bé luôn nhặt lại những hạt cơm bà làm rơi xuống, rửa sạch rồi ăn chúng.

Cho nên, tất cả những người quen biết đều yêu mến và khen ngợi Mục Kiền Liên là một cậu bé ngoan, hiếu thảo. Và xem Mục Kiền Liên như là một tấm gương để giáo dục con em của mình.

Mục Kiều Liên xuất gia theo Phật

Sau khi bà Thanh Đề qua đời, Mục Kiền Liên đã xuất gia theo học Phật, và trở thành đệ tử của Đức Phật. Có được phép thuật, Mục Kiền Liên liền dùng tuệ nhãn tìm mẹ khắp nơi trong trời đất, cuối cùng tìm thấy mẹ nơi đại địa ngục.

Trông thấy mẹ tóc tai dơ bẩn, chỉ còn da bọc xương, đói khát, úp mặt xuống đất, không thể ngưỡng nổi đầu lên. Mục Kiền Liên đau xót khôn nguôi, ôm bà bật khóc rồi dâng cho mẹ một bát cơm ăn đỡ đói.

Nhưng bà Thanh Đề vẫn còn quá sân tham, nên khi cơm đưa đến miệng thì cơm hóa thành lửa đỏ, không thể ăn được. Bất lực không thể cứu được mẹ nên Mục Kiền Liên quay về tìm sự giúp đỡ của Đức Thế Tôn.

Mục Kiều Liên mang cơm cho mẹ

Đức Phật nói: Ngày 15/7 âm lịch tức là ngày Tự Tứ của chư Tăng, con hãy mời tất cả các nhà sư lại và sắm sửa làm lễ cúng dường Tam Bảo để lấy phước cứu mẹ con.

Mục Kiền Liên làm theo lời Phật dạy, mẹ của người thoát khỏi kiếp đọa đày, và được sanh về cõi lành. Từ đó, ngày rằm tháng bảy âm lịch hằng năm trở thành ngày tri ân, báo hiếu trong Phật giáo.

Nên Vũ Lan là ngày lễ tưởng nhớ công ơn của cha mẹ cùng tổ tiên nhiều đời nhiều kiếp của mỗi người chúng ta.

Hiểu theo nghĩa đơn giản nhất, Vu Lan chính là báo hiếu, và không chỉ đối với cha mẹ kiếp này mà còn là đối với cha mẹ nhiều kiếp trước nữa.

Lễ này trùng với Tết Trung nguyên của người Hán, và cũng trùng hợp với ngày Rằm tháng 7 xá tội vong nhân của phong tục Á Đông. Theo tín ngưỡng dân gian, là ngày mở cửa ngục, ân xá cho vong nhân nên có lễ cúng cô hồn (vào buổi chiều) cho các vong linh không nhà cửa không nơi nương tựa, không có thân nhân trên Dương thế để thờ cúng, và là ngày mọi tù nhân ở địa ngục có cơ hội được xá tội, được thoát sanh về cảnh giới an lành.

Một mùa Báo Hiếu nữa lại sắp đến, đây chính là dịp để chúng ta sống chậm lại, tạm gác lại những xô bồ, hối hả trong cuộc sống mà dành thời gian để tự ngẫm và yêu thương nhiều hơn.

Lễ Vu lan từ xưa đến nay đã trở thành ngày lễ mang nét đẹp nhân văn sâu sắc, ngày càng được bồi đắp, góp phần làm sáng đạo lý của dân tộc Việt Nam. Một lẽ giản đơn, ai sinh ra cũng có cội nguồn. Cha mẹ kính yêu cho ta hình hài và quê hương, đất nước nuôi dưỡng ta tâm hồn mang bóng hình xứ sở. Bởi vậy, cùng với nghĩa tri ân công lao, sự hy sinh sánh ngang biển trời của cha mẹ, mỗi người con của dân tộc cúi đầu bày tỏ lòng tri ân với đất mẹ Việt Nam.

Lễ Vu Lan báo hiếu là nét đẹp văn hoá của nước ta; một nét đẹp trong văn hoá ứng xử góp phần duy trì, củng cố đạo lý trong gia đình, dòng họ và dân tộc. Dù xã hội có văn minh phát triển đến đâu thì việc báo hiếu luôn được đề cao và trở thành truyền thống ngàn đời của dân tộc.

https://dulich.petrotimes.vn/

Thúy An (t/h)